تلاش و کوشش دانش آموزان، مهم­ترین رکن دستیابی به موفقیت تحصیلی آن­ها است.
 
چکیده: کودکان باید ارزش تلاش و کوشش در جهت حصول به نتیجه دلخواه را بدانند؛ حتی اگر این تلاش به شکست منجر شود؛ چرا که آن­ها نیاز دارند که بدانند تلاش، راه دستیابی به موفقیت است و موفقیت بزرگ‌ترین لذت زندگی همۀ انسان­ ها است .

تعداد کلمات 1087 /  تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

مطالعه، یک روش شخصی است

پس از سال­ها مطالعه بر روی دانش‌آموزان، کاملاً متقاعد شده‌ام که کاری که دربارۀ یک نفر نتیجه‌بخش است، الزاماً در مورد دیگری مفید نیست. برخی افراد ایستاده مطالعه می‌کنند و برخی نشسته. بعضی­ها نیاز به جایی کاملاً خلوت دارند و دیگران در اماکن کاملاً شلوغ به راحتی مطلبی را می‌خوانند.
صرفاً اگر بچه‌ها نشسته‌اند و ظاهراً به آرامی در حال خواندن هستند به این معنا نیست که مطالب را یاد می‌گیرند. فکر نکنید هر کاری که شبیه به مطالعه کردن است، به معنای خواندن است. بچه‌ها روش مطالعۀ شخصی خود را پیدا می‌کنند؛ اما مسئلۀ مهم این است که این روش مفید باشد. اگر بچه‌ها نمی‌توانند پس از مطالعه در محیطی آرام در امتحان موفق شوند و مطالب را کاملاً فراگیرند، می‌توانند مطالعه همراه با موسیقی را آزمایش کنند. اگر نمی‌توانند در جای پر سروصدا کار کنند، می‌توانند به کتابخانه بروند. زیبایی مطالعه در خانه آن است که بچه‌ها بتوانند روش مطالعۀ مخصوص به خود را داشته باشند و در عین حال دیگران را نیز ناراحت نکنند.
 

زمانی که مطالعه برای مطالعه صرف می­شود

برحسب تجربه در مدرسه، می‌دانیم که بعضی بچه‌ها کارهای محوله در کلاس را سریع‌تر تمام می‌کنند. این امر دربارۀ تکالیف خانه نیز صادق است.
تحقیقات دربارۀ دانش‌آموزان آسیایی و درس ریاضی نشان می‌دهد که صَرف وقت، نتیجه‌بخش بوده است. من به عنوان معلم زبان انگلیسی می‌دانم که وقتی دانش‌آموز وقت می‌گذارد تا مقاله‌ای را اصلاح کند و آن را بیش از یک بار می‌خواند، به نتیجۀ مطلوب می‌رسد.
وقتی با فرزندانتان دربارۀ تکالیف صحبت می‌کنید، از آنها بپرسید که آیا فکر می‌کنند که وقت کافی برای درست انجام دادن کار، می‌گذارند؟ وقتی با معلم فرزندتان صحبت می‌کنید، از او بپرسید که آیا فرزندتان برای انجام دقیق و کامل تکالیف خود وقت صرف می‌کند؟
 

دربارۀ تجربیاتمان با فرزندانمان صحبت کنیم

احتمالاً برای شما هم مثل من بارها اتفاق افتاده است که برای کاری تلاش زیادی کنید و چیزی حاصل نشود. از طرف دیگر مواردی بوده است که سعی چندانی نکرده‌اید و یکباره به موفقیت بزرگی رسیده‌اید!
فرزندان شما نیز چنین تجربیاتی دارند. آنها مطلبی را می‌نویسند که روزها طول کشیده است و معلم می‌گوید: «باید بیشتر تلاش می‌کردی.» و بار دیگر دربارۀ موضوعی، در عرض ده دقیقه مطلبی می‌نویسند و نمرۀ 20 می‌گیرند.
آیا این عدالت است؟ پاسخ این است: نه! اما در بیشتر موارد قانون دیگری وجود دارد. این قانون می‌گوید، وقتی خیلی سعی می‌کنیم، گاهی وقت­ها موفق می‌شویم و گاهی نه؛ اما همیشه نتیجه‌ای حاصل می‌شود. ما باید بچه‌هایمان را کمک کنیم تا ارزش تلاش را بفهمند. شکست، گناه نیست، بلکه تلاش نکردن قصور است.
 

ایجاد گفتگو: تلاش همه‌جانبه

از بچه‌ها دربارۀ مواردی که برای کاری تلاش کرده‌اند و یا هیچ سعیی نکرده‌اند بپرسید. آیا آنها بچه‌هایی را می‌شناسند که وقتی نمرۀ کم می‌گیرند می‌گویند: «خوب من که درس نخوانده بودم.» به نظر آنها این مسئله نشان‌دهندۀ چیست؟
سعی کنید زمانی را به خاطر بیاورید که تمام تلاش خود را برای جلب توجه کسی یا برای برنده شدن در یک تیم به کار برده‌اید؛ ولی موفق نشده‌اید. فرزندان تان بدین وسیله متوجه می‌شوند که شما هنوز از پا ننشسته‌اید. پس تلاش کردن آن قدرها هم مصیبت‌آمیز نیست.
 

سؤالات مهم‌تر

برای ایجاد یک گفتگوی هیجان‌انگیز موارد زیر را امتحان کنید:
  آیا دانش‌آموزان از اینکه سعی کنند و بازنده شوند، می‌ترسند؟ و آیا این بدتر از این نیست که اصلاً تلاش نکنند؟
  در مورد توقعاتمان چطور؟ ما تا چه حد در مورد برد و باخت واقع‌گرا هستیم؟
ما به روش­ های مختلفی یاد می‌گیریم و از انواع تلاش­های زندگی نیز برای پیشرفت خود بهره می‌بریم. هر روز ما با مسائل مختلفی روبه‌رو هستیم، از قدم زدن تا باغبانی، از آشپزی تا نوشتن گزارش کار و تا تعمیر سقف خانه. این فرصت­ های شگفت‌انگیز، انواع توانایی­ های مختلف انسان را نشان می‌دهند.
اگر در حال حاضر فرزندان شما وقت بیشتری صرف تماشای تلویزیون می‌کنند تا انجام تکالیفشان، ممکن است وقت بیشتری برای انجام تکالیف نیاز نداشته باشند؛ اما باید مدت تماشای تلویزیون را کم کنند. تماشای تلویزیون به بچه‌ها حس موفقیت نمی‌دهد. به فرزندتان کمک کنید تا برای سرگرمیهایش وقت صرف کند. احتمالاً سرگرمی­های قدیمی مانند کلکسیون تمبر و ماکت هواپیما، آشپزی یا یک ورزش جدید مناسب باشد. این کارها مستلزم تلاش هستند و همراه با تلاش، حس تحقق کارها ایجاد می‌شود.
تحصیل یک کار روزمره مشکل است. اگر به آنها بگوییم: «سخت نگیر» پیام غلطی به آنها منتقل کرده‌ایم. فرزندان ما بدین ترتیب به اشتباه کشانده می‌شوند، ما باید به عنوان بزرگ‌ترهای حامی بچه‌ها، طرفدار حرفها و کارهایی باشیم که پیام صحیحی در بر دارند. آنچه بچه‌ها نیاز دارند از ما بشنوند، همان حرفهای قدیمی است: «به مدرسه برو! رفتار مناسبی داشته باش! یاد بگیر و سخت کار کن!»
 

تلاش کردن لذت‌بخش است

واضح است که تلاش کردن ناخوشایند و خشن نیست. انسان برای تلاش کردن به وجود آمده است. ما وقتی توان خود را به کار می‌گیریم بهتر عمل می‌کنیم. اگر از هر دونده، شناگر یا بازیکن فوتبالی این مسئله را بپرسید، آن را تأیید می‌کند. لذت تلاش کردن، تنها ناشی از تحرک فیزیکی نیست، بلکه تمرین فکری نیز در آن تأثیر دارد. بچه‌های ما باید این را بدانند.
در مورد حس رضایتی که یک نویسنده، هنرمند، ریاضیدان و یا یک حسابدار از تلاش خود به دست می‌آورد صحبت کنید. وقتی از فکر خود استفاده می‌کنیم، لذت واقعی را به دست می‌آوریم. ممکن است پس از تمام کردن ده صفحه تکلیف سخت مدرسه، احساس لذت بیشتری داشته باشید، تا زمانی که در طول ده خیابان می‌دوید یا دو بار طول استخر را شنا می‌کنید. فرزندانمان باید بدانند که حتی تکالیفشان می‌تواند لذت‌بخش باشد. فرزندان ما نیاز دارند که بدانند تلاش، راه دستیابی به موفقیت است و موفقیت بزرگ‌ترین لذت زندگی همۀ انسانهاست.

منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت­های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.

بیشتر بخوانید:
کودکان؛ فوت و فن تلاش کردن
دانش آموزان؛ تلاش و تکالیف درسی
تلاش یا استعداد؛ کدام یک در اولویت است؟
نقش والدین در انجام تکالیف درسی کودکان چیست؟